Eldeki imkanlar aşikar. Ben merak ettiğim şeyleri sizinle paylaşıyorum. Takdir edersiniz ki araştırmaların sırtını sanal değneklere yaslamak doğru değil. Türkiye'deki çevrimiçi kütüphane ağını da (böyle bir ağ varsa tabi) pek kullanamıyorum. Gönül isterdi ki bütün bilişim ağları birbirlerine sımsıkı bağlı olan elektrik kabloları gibi olsaydı. Böylelikle elektriğin akışı gibi 'doğru' bilgi akışı da bir o kadar hızlı olabilirdi. Fazla bilgi de insanı elektrik gibi çarpar mıydı onu bilemem. Sözü uzatmıyorum sadece size aktarmaya çalışacağım bilgilere geçmeden önce durum hakkında bir şeyler söylemek istedim.
Bilim insanları iyi bilirler ki; nesneler deryasında -ya da siz çöplüğü deyin- bir konu hakkında ucu tutulabilir ve kaynağı belli bir olan eserimsi bulabilmek oldukça zor. Bu kadar çokluk içerisinde araştırmacı kullandığı bu nesneleri tekrar paylaşıma gönderirken belki bir işaret koyabilir. En azından ilintili hale getirebilir. Böylelikle aranılan doğru eserimsilerin bulunması kolay olacaktır.
Tam bir yıl dönüsü
Zaman insanlık tarihi boyunca süregelen bir olgudur. Hayat içerisinde herşeyin bir döngü olduğu tezine dayanarak yılı da bu döngüye dahil edebiliriz.
Eski Hristiyan inancı
Yıl dönümlerinin, zamanın nicel bir değer haline gelmesini müteakip Hristiyan azizlerini anma maksadıyla yılda bir kere yapılan kutlamalar şeklinde başladığı iddia edilir. Tahmin ettiğiniz üzere 'anniversarius' sözcüğü latin kökenlidir ve 1230 yılında İngilizceye geçtiği söylenir.
Ortaçağ
Bu dönem içinde evliliklerinin yirmi beş ve ellinci yıllarının 'yıldönümü' gibi kutlandığını yine bu notlardan öğreniyoruz. Bu kutlamaların büyük çoğunluğu evlilik yıldönümleri ve doğum günlerini kapsamaktaymış. Bu kutlamalarda insanların birbirlerine hediye verme alışkanlıkları ilk Orta Avrupa'da görülmüştür.
Halka
Almanya'da evli çiftlerin birbirlerine -özellikle erkeğin- eşine yirmi beş yıl armağanı olarak gümüş bir halka verdiği, sonraki yirmi beş yılı daha doldururlarsa da altın bir halka verdiği bilinmektedir. Bu geleneğin yıllar sonra yerini parmağa takılan değerli bir metal takı olan yüzüğe bırakması da hayli ilginçtir.
Her yıldönümü için farklı hediyeler
Bu gelenekle beraber zamanın ilerlemesiyle kutlamalar birer yıldönümlerine de indirgenmiştir. İlk yıl verilen hediye bir kağıt parçası olurken -zannedersem üzerindeki yazı değerli- ikinci yılında çiftler birbirlerine pamuklu bir giysi vermektelermiş. Örneklemelere devam edelim.
- Çiftler üçüncü yıllarını doldurmalarının mutluluğuyla birbirlerine deri giysiler
- Dördüncü yıldönümlerinde iç çamaşırları
- Yirmi beşinci yıldönümlerinde gümüş bir halka
- Otuzuncu yıldönümlerinde bir inci
- Kırkıncı yıldönümlerinde bir yakut (o dönem imitasyon teknolojisi gelişmemişse vay erkeğin haline)
- Ellinci yıldönümlerinde ise altın bir halka verirlermiş.
Birlikte geçen her sene bu inanışa göre birlikteliği pekiştiren birer halka gibilermiş. İki kişinin ruhlarını bir ömür boyu bir arada tutması için her sene yıldönümleri daha da canlı kutlanırmış. Yılların sayıları merdiven basamakları gibi düşünülür, uzun ömürlü bir ilişkiye hem gıptayla bakılır hem de saygı duyulurmuş.
Söyleyemeyen için
Aynı zamanda ilişkiler içerisinde partnerlerin -eşlerin- birbirlerine olan sevgilerini ifade edebilmeleri için bir fırsat yaratması da yıldönümlerini kutsal kılmıştır. Yıldönümleri işinden gücünden zamanın nasıl geçtiğinin farkında olmayanlar için bir uyarı niteliği taşır. Sevdiklerine vakit ayırabilmesi için zaman diliminin bir kısmını ona bağışlar.
Kurumlar için
Zamanın ilerlemesi ve sosyalleşmenin artması ile yıldönümleri 'sosyal bir varlık olan' insan için olmazsa olmaz bir olgu haline gelmiştir. En azından bir araya getirme özelliği yadsınamaz bir gerçektir. Markaların gelişmesi ya da tüzel kişilerin artması ile yıldönümleri farklı anlamlar kazanmıştır. Bir organizma haline gelen markaların her devirdiği bir yıl başarı sayıldığı için kutlamaları da değerli hale gelmiştir.
Yıldönümleri sadece bir durumdan dolayı mutluluğu ifade etmeyebilir. Tam aksine çok değer verilen bir insan veya herhangi bir şeyi hatırlamak için de kutlanabilir. Tabi burada kut'un anlamı anmaktır.
Nice güzel yılların hep sizinle olması dileğiyle.
NOTUNGA'nın birinci yıldönümü kut'lu olsun.
Sağlıcakla kalın.
İlgili yazıları okumak için tıklayınız.
Bir O Kadar Bilimsel Tamamen Subjektif: Notungalamak I
